Nhà gỗ lim 5 gian là loại hình kiến trúc mang đậm giá trị văn hóa Việt Nam, bởi trong những ngôi nhà gỗ cổ truyền này, các hoa văn cổ như ngũ phúc lâm môn, hoa lá lật, tứ quý,… được sử dụng để trang trí và thể hiện tính thẩm mỹ cao. Đối với những gia chủ quan tâm đến nhà gỗ cổ truyền, việc tìm hiểu về các mẫu hoa văn , ý nghĩa, cũng như vị trí đục chạm hoa văn phù hợp là điều quan trọng. Bài viết này sẽ cung cấp chi tiết về những mẫu hoa văn đẹp để quý vị có thể hiểu rõ hơn về chúng.
Xem thêm nhà gỗ lim Lào 5 gian 2 buồng gói có hậu cung
Nhà gỗ lim 5 gian là gì?
Nhà gỗ lim 5 gian là một trong số các mẫu nhà gỗ kẻ truyền Bắc Bộ đã có từ lâu đời, được sử dụng chủ yếu bằng gỗ lim (có thể là gỗ lim Lào hoặc gỗ lim Nam Phi). So với nhà gỗ 3 gian thì nhà gỗ 5 gian có quy mô lớn, rộng rãi hơn nên những gia đình có đông thành viên hay gia đình có điều kiện thường lựa chọn mẫu nhà này.
Đối với nhà gỗ lim 5 gian, có kết cấu 3 gian chính giữa là nơi để thờ cúng tổ tiên, 2 gia còn lại để nghỉ ngơi, tiếp khách của gia đình. Mẫu nhà này có thể thiết kế 2 mái hoặc 4 mái, tùy vào sở thích và nhu cầu của gia chủ. Mái có độ dốc vừa phải và có độ hếch ở phần góc mái tạo sự thanh thoát cho căn nhà.
Tầm quan trọng của hoa văn trong nhà gỗ lim 5 gian
Hoa văn có vai trò rất quan trọng trong nhà gỗ Bắc bộ, góp phần tạo nên sự đặc trưng và nổi bật của kiến trúc cổ truyền này.
- Tính thẩm mỹ: Hoa văn được đục chạm tinh tế và tạo điểm nhấn vô cùng đẹp cho các cấu kiện trong nhà gỗ lim 5 gian.
- Giá trị truyền thống: Hoa văn trong nhà gỗ Bắc Bộ như hoa sen, rồng phượng, tranh tứ quý, đục chạm mai điểu,… thường mang ý nghĩa sâu sắc về văn hóa và truyền thống dân tộc.
- Phong cách kiến trúc đặc trưng: Hoa văn trong nhà gỗ lim 5 gian với các đường nét cong, khắc chạm tinh xảo và tỉ mỉ, hoa văn đóng vai trò quan trọng trong việc xác định phong cách kiến trúc truyền thống của nhà gỗ Bắc Bộ.
Những hoa văn độc đáo thường có trong nhà gỗ lim 5 gian
Dưới đây là một số mẫu hoa văn độc đáo trong nhà gỗ cổ truyền 5 gian phổ biến được đục chạm và sử dụng ở nhiều nếp nhà gỗ truyền thống Bắc Bộ
Bộ tranh tứ quý (tùng – cúc – trúc – mai)
Bộ tranh tứ quý “tùng – cúc – trúc – mai” là một trong những họa tiết hoa văn được đục chạm nhiều nhất trên kẻ hiên của nhà gỗ lim 5 gian cổ truyền. Những hoa văn này mang ý nghĩa thể hiện cho bốn mùa tươi tốt, mỗi loại cây mang biểu hiện cho sự tươi mới và bắt đầu.
Tùng là một loại cây dễ chăm sóc, tượng trưng cho sự hiên ngang bất khuất trước những điều không tốt. Cúc mang điều phúc đức đến cho gia chủ, cây này tượng trưng cho sự trường thọ. Tiếp theo là cây Trúc, đây là một loại cây thân cao, luôn vươn mình về phía trước, đại diện cho sự sống mãnh liệt. Mai là một loài hoa đẹp, đại diện cho mùa xuân, của sự đoàn viên, sum họp gia đình. Tất cả những điều này đã tạo nên một bức tranh tứ quý đặc sắc và ý nghĩa.
Hoa văn lá lật
Họa tiết này thường xuất hiện trên nhiều cấu kiện của ngôi nhà gỗ lim 5 gian như kẻ hiên, con rường, kẻ ngồi, câu đầu,… Hoa lá lật được tạo nên bằng cách chạm khắc các đường nét cong và uốn lượn, tạo nên hình ảnh của các chiếc lá và cánh hoa. Hoa văn lá lật mang ý nghĩa về sự sinh động, sự tươi mới và sự thịnh vượng. Ngoài ra, nó cũng thể hiện sự khéo léo và sự tinh tế trong nghệ thuật chạm khắc truyền thống của người dân Bắc Bộ.
Ngũ phúc lâm môn
Ngũ phúc lâm môn là một trong những mẫu hoa văn đẹp và ấn tượng trong kiến trúc nhà gỗ Bắc Bộ. Hình tượng này thường được đục chạm trên các bộ cửa bức bàn của nhà gỗ. Với hình ảnh 5 con dơi bay vòng quanh chữ Phúc, điều này thể hiện cho 5 mong ước của con người về cuộc sống (Phúc – Lộc – Thọ – Khang – Ninh). Hoa văn này mang ý nghĩa cầu chúc cho gia chủ gặp nhiều bình an, may mắn và luôn hạnh phúc.
Đục chạm mai điểu
Ngoài những mẫu hoa văn đặc sắc trên thì hoa văn nhà gỗ lim 5 gian phải nhắc đến là hoa văn mai điểu. Hình ảnh mai điểu được thể hiện thông qua việc chạm khắc các đường nét uốn lượn, tạo nên hình tượng của những cánh hoa mai mềm mại và uyển chuyển.
Mai điểu thường xuất hiện trên những sập thờ, cửa võng… Họa tiết này đại diện cho sự sống, sự hồi sinh mạnh mẽ. Hơn nữa còn mang ý nghĩa thể hiện điều tốt lành, hạnh phúc và may mắn cho gia chủ.
Hoa văn trên nhà gỗ lim 5 gian Bắc Bộ thực sự là một tinh hoa văn hóa được lưu truyền và bảo tồn qua hàng nghìn năm. Từng chi tiết nhỏ đều được chạm khắc thủ công bằng tay bởi những nghệ nhân có nhiều năm kinh nghiệm thực hiện. Những chi tiết này không chỉ làm tăng thêm vẻ đẹp cho ngôi nhà gỗ, mà mang ý nghĩa sâu sắc. Hy vọng rằng những thông tin trên sẽ giúp quý vị hiểu rõ hơn về vẻ đẹp và ý nghĩa của các hoa văn trên nhà gỗ Bắc Bộ.
Thông tin về nhà gỗ Phúc Lộc
Số điện thoại: 0973812666
Nhận tư vấn thiết kế: Th.s kiến trúc sư Nguyễn Huy Khiêm
Xưởng sản xuất: xã Cần Kiệm, huyện Thạch thất, Tp Hà Nội (dưới chân núi chùa Tây Phương)
>Tham khảo những video hay về nhà gỗ cổ truyền Bắc Bộ
>Tham khảo những dự án nhà gỗ cổ truyền đẹp